Γάστρο-Οισοφαγική Παλινδρομική Νόσος: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Η Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, Έλενα Τρουλλίδου μας εξηγεί τι είναι και πως εκδηλώνεται η Γαστρο-Οισοφαγική Παλινδρομική Νόσος (ΓΟΠΝ).

ΓΟΠΝ, είναι η νόσος που προκαλείται από τη συχνή παλινδρόμηση (μετακίνηση προς τα πάνω) υγρών του στομάχου στον οισοφάγο, που είναι ο σωλήνας που μεταφέρει τις τροφές από το στόμα στο στομάχι.

Όσοι πάσχουν από ΓΟΠΝ συνήθως αισθάνονται κάψιμο πίσω από το στήθος ή ψηλά στο στομάχι, ίσως ξινά υγρά να ανεβαίνουν από το στομάχι προς τα πάνω ή σπανιότερα νοιώθουν μία τάση για εμετό. Τα συμπτώματα αυτά χαρακτηρίζονται σαν "συμπτώματα παλινδρόμησης", συχνά εμφανίζονται ή χειροτερεύουν μετά το φαγητό και μπορεί να διαρκέσουν αρκετές ώρες. Μερικές φορές εμφανίζονται στην κατάκλιση ή στη διάρκεια του ύπνου.

Κάψιμο στο στήθος ή ξινά υγρά στο στόμα μπορεί βέβαια να έχουμε όλοι μας μερικές φορές, συνήθως μετά από μεγάλα γεύματα ή κατανάλωση αρκετών αλκοολούχων ποτών. Όταν όμως τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται δύο ή περισσότερες ημέρες την εβδομάδα, τότε η διάγνωση της ΓΟΠΝ είναι πολύ πιθανή και τα άτομα αυτά θα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους.

Μπορεί όσοι πάσχουν από ΓΟΠΝ να έχουν σοβαρότερα ή άλλα περίεργα συμπτώματα;

Εκτός από κάψιμο στο στήθος, ξινά υγρά ή άλλα συμπτώματα παλινδρόμησης, όσοι πάσχουν από ΓΟΠΝ μπορεί επίσης να έχουν:

• Πόνο πίσω από το στήθος που δεν οφείλεται σε καρδιακή πάθηση, η οποία πρέπει πάντοτε να αποκλείεται άμεσα από καρδιολόγο.
• Εμετό με ή χωρίς αίμα.
• Δυσκολία στη δίοδο της τροφής από τον οισοφάγο στο στομάχι.
• Αίσθημα πνιγμού που διακόπτει τον ύπνο.
• Βραχνάδα.
• Κρίσεις με έντονο ξηρό βήχα και δυσκολία στην αναπνοή.

Τα περίεργα αυτά συμπτώματα, που μπορεί να χαρακτηρισθούν ως "συμπτώματα αυξημένου κινδύνου", κατά κανόνα δείχνουν σοβαρότερη μορφή ΓΟΠΝ και τα άτομα αυτά θα πρέπει να συμβουλεύονται αμέσως το γιατρό τους.

Πόσο συχνή είναι η ΓΟΠΝ;

H ΓΟΠΝ είναι ένα πολύ συχνό πρόβλημα. Σε πρόσφατη Ελληνική μελέτη (2002) βρέθηκε ότι συμπτώματα καψίματος ή ξινών υγρών έχουν περισσότεροι από έναν στους τρεις Έλληνες ενήλικες και πολλοί από αυτούς έχουν τυπική ΓΟΠΝ. Η πιθανότητα να αναπτύξουμε παλινδρόμηση υγρών από το στομάχι στον οισοφάγο αυξάνει όσο μεγαλώνει η ηλικία μας και γι' αυτό η συχνότητα της ΓΟΠΝ είναι πολύ υψηλή μετά τα 40-45 χρόνια. Διεθνείς μελέτες έχουν δείξει ότι το πρόβλημα της ΓΟΠΝ είναι υπαρκτό ακόμη και σε παιδιά.

Τι προκαλεί ΓΟΠΝ;

ΓΟΠΝ προκαλείται σε περίπτωση που δεν λειτουργεί ικανοποιητικά (χαλαρώνει συχνά) ο σφιγκτήρας, που βρίσκεται στο κατώτερο σημείο του οισοφάγου και φυσιολογικά επιτρέπει τη δίοδο τροφής ή υγρών μόνον από τον οισοφάγο προς το στομάχι. Τότε, συχνά περιεχόμενο του στομάχου γυρίζει πίσω στον οισοφάγο. Τα υγρά του στομάχου συνήθως είναι πολύ καυστικά γιατί περιέχουν ένα ισχυρό οξύ, το υδροχλωρικό. Το εσωτερικό τοίχωμα του οισοφάγου (ο βλεννογόνος) είναι ευαίσθητο στο οξύ και γι' αυτό παλινδρόμηση υγρών του στομάχου στον οισοφάγο έχει σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση καψίματος ή ξινών υγρών ή άλλων συμπτωμάτων της ΓΟΠΝ. Εκτός από τα συμπτώματα, η παλινδρόμηση υγρών του στομάχου στον οισοφάγο συχνά προκαλεί ερεθισμό και φλεγμονή (κοκκινίλα) και ίσως εξελκώσεις (πληγές) του βλεννογόνου του οισοφάγου, που χαρακτηρίζονται σαν "οισοφαγίτιδα". Οισοφαγίτιδα δεν υπάρχει σε όλους τους ασθενείς με ΓΟΠΝ.

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της ΓΟΠΝ;

Η πλειοψηφία των ατόμων με ΓΟΠΝ δεν θα έχει επιπλοκές που να επηρεάσουν τη διάρκεια της ζωής τους, μολονότι σχεδόν σε όλους η ποιότητα της ζωής επηρεάζεται αρνητικά σε λιγότερο ή περισσότερο βαθμό. Έτσι, η παρουσία της ΓΟΠΝ συχνά επηρεάζει τις διατροφικές συνήθειες, τη διάθεση, τον ύπνο, τις κοινωνικές και φυσικές δραστηριότητες, ή την επαγγελματική απόδοση όσων έχουν το πρόβλημα.

Σε ένα ποσοστό των ατόμων με ΓΟΠΝ, που δεν λαμβάνουν θεραπεία, μπορεί να εμφανισθούν και σοβαρές επιπλοκές, όπως:

• Πόνος πίσω από το στήθος. Δεν είναι πάντοτε ανησυχητικό σημάδι, αλλά θέλει διερεύνηση κυρίως γιατί πρέπει να αποκλεισθεί ότι είναι πόνος που προέρχεται από την καρδιά.
• Αιμορραγία. Εμφανίζεται σε ασθενείς με οισοφαγίτιδα είτε απότομα σαν εμετός με αίμα, είτε λίγο-λίγο σαν αναιμία.
• Δυσφαγία, δηλαδή δυσκολία στην κατάποση της τροφής από τον οισοφάγο στο στομάχι. Στα πολύ προχωρημένα στάδια οισοφαγίτιδας, δημιουργείται στένωση του αυλού του οισοφάγου, που εμποδίζει τη δίοδο της τροφής προς το στομάχι.
• Οισοφάγος Barrett. Ο συνεχής ερεθισμός από το οξύ και η συνεχής καταστροφή των κυττάρων του βλεννογόνου του κατώτερου οισοφάγου μπορεί να έχουν αποτέλεσμα την αντικατάσταση αυτών των κυττάρων από κύτταρα που αντέχουν στο οξύ, δηλαδή τη δημιουργία οισοφάγου Barrett. Η ιδιαίτερη σημασία του οισοφάγου Barrett είναι ότι έχει αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου.

Έλενα Τρουλλίδου

Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος BSc (Hons) MSc (Hons) PhDCand

Τηλ.: 00357 22 256752

Site: www.mydietspot.com

Instagram: elenatroullidou_dietitian

Facebook: Έλενα Τρουλλίδου Clinical Dietitian - Nutritionist 

Email: elenatroullidou@hotmail.com / info@mydietspot.com