Αγχώδεις διαταραχές: Ποιες είναι και πως αντιμετωπίζονται; 

Η ψυχίατρος Μάρθα Φράγκου σου λέει όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις.  

Το να βιώνει κανείς περιστασιακό άγχος αποτελεί ένα φυσιολογικό μέρος της καθημερινότητας. Ωστόσο, τα άτομα με αγχώδεις διαταραχές παρουσιάζουν συχνά έντονη, υπερβολική και επίμονη ανησυχία και φόβο για τις καθημερινές καταστάσεις. Συχνά, οι αγχώδεις διαταραχές περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια ξαφνικών συναισθημάτων έντονου άγχους και φόβου ή τρόμου που κορυφώνονται μέσα σε λίγα λεπτά (κρίσεις πανικού). 

Μια αγχώδης διαταραχή συμβαίνει συνήθως όταν:

• Το άγχος παρεμβαίνει στην ικανότητά σας να λειτουργήσετε.
• Συχνά αντιδράτε υπερβολικά όταν κάτι πυροδοτεί τα συναισθήματά σας.
• Δεν μπορείτε να ελέγξετε τις αντιδράσεις σας σε καταστάσεις.

Αυτά τα συναισθήματα άγχους και πανικού που παρεμβαίνουν στην καθημερινότητα και στις δραστηριότητες του ατόμου, είναι δύσκολο να τεθούν υπό έλεγχο και μπορεί να έχουν μεγάλη διάρκεια. Η αποφυγή συγκεκριμένων τόπων ή καταστάσεων είναι μία λύση για να αποτρέψετε αυτά τα συναισθήματα. Τα συμπτώματα μπορεί να ξεκινήσουν κατά την παιδική ηλικία ή την εφηβεία και να συνεχίσουν να υφίστανται στην ενήλικη ζωή. Ορισμένα από αυτά τα συμπτώματα είναι η νευρικότητα, ο αυξημένος καρδιακός παλμός, ο τρόμος, το αίσθημα κόπωσης, η δυσκολία συγκέντρωσης, η ταχεία αναπνοή και η δυσκολία στον ύπνο.

Οι αγχώδεις διαταραχές περιλαμβάνουν  μεταξύ άλλων γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, κοινωνική αγχώδη διαταραχή (κοινωνική φοβία), ειδικές φοβίες και διαταραχή άγχους αποχωρισμού. Μπορεί να έχετε περισσότερες από μία αγχώδεις διαταραχές. Μερικές φορές το άγχος προκύπτει από μια ιατρική κατάσταση που χρειάζεται θεραπεία.

• Η αγοραφοβία είναι ένας τύπος αγχώδους διαταραχής στην οποία φοβάστε και συχνά αποφεύγετε μέρη ή καταστάσεις που μπορεί να σας προκαλέσουν πανικό και να σας κάνουν να αισθάνεστε παγιδευμένοι, ανήμποροι ή αμήχανοι.
• Η αγχώδης διαταραχή λόγω ιατρικής κατάστασης περιλαμβάνει συμπτώματα έντονου άγχους ή πανικού, τα οποία σχετίζονται άμεσα με ένα άλλο πρόβλημα σωματικής υγείας.
• Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή περιλαμβάνει επίμονο και υπερβολικό άγχος και ανησυχία για δραστηριότητες ή γεγονότα — ακόμη και για συνηθισμένα θέματα ρουτίνας. Συχνά η εμφάνιση της κρύβει από πίσω την ύπαρξη άλλης αγχώδους διαταραχής ή κατάθλιψη.
• Η διαταραχή πανικού εμφανίζεται με επαναλαμβανόμενα επεισόδια ξαφνικών συναισθημάτων έντονου άγχους και φόβου ή τρόμου που κορυφώνονται μέσα σε λίγα λεπτά (κρίσεις πανικού). Η δύσπνοια, ο πόνος στο στήθος και οι ταχυπαλμίες είναι τα συνήθη συμπτώματα εδώ.
• Οι φοβίες είναι ένας έντονος φόβος για ορισμένες καταστάσεις ή αντικείμενα. Μερικοί από αυτούς τους φόβους μπορεί να έχουν νόημα, όπως ο φόβος για τα φίδια. Αλλά συχνά, το επίπεδο του φόβου δεν ταιριάζει με την κατάσταση.
• Η κοινωνική αγχώδης διαταραχή (κοινωνική φοβία) αφορά κοινωνικές καταστάσεις, στις οποίες ανησυχείτε μήπως σας κρίνουν οι άλλοι ή μπορεί να αγχώνεστε μήπως ντροπιάσετε τον εαυτό σας.

Οι αιτίες των αγχωδών διαταραχών δεν είναι πλήρως κατανοητές. Εμπειρίες ζωής, όπως τραυματικά γεγονότα, φαίνεται να προκαλούν αγχώδεις διαταραχές σε άτομα που είναι ήδη επιρρεπή στο άγχος. Η κληρονομικότητα μπορεί επίσης να είναι ένας παράγοντας.

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο να αναπτύξετε μια αγχώδη διαταραχή, όπως η κακοποίηση ή κάποιο τραύμα, το στρες από μία σοβαρή ασθένεια, η συσσώρευση στρες από μικρότερες αγχώδεις καταστάσεις, άλλες διαταραχές ψυχικής υγείας, τα ναρκωτικά ή το αλκοόλ. 

Πώς αντιμετωπίζονται οι αγχώδεις διαταραχές;

Μια αγχώδης διαταραχή είναι όπως κάθε άλλο πρόβλημα υγείας που απαιτεί θεραπεία. Δεν μπορείς να το καταφέρεις. Δεν είναι θέμα αυτοπειθαρχίας ή στάσης.  Ο ψυχίατρος θα προσαρμόσει ένα σχέδιο θεραπείας που λειτουργεί για εσάς. Το θεραπευτικό σχέδιο μπορεί να συνδυάζει φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία.

Πώς αντιμετωπίζει η φαρμακευτική αγωγή τις αγχώδεις διαταραχές;

Τα φάρμακα κατά του άγχους, όπως οι βενζοδιαζεπίνες , μπορεί να μειώσουν το άγχος, τον πανικό και την ανησυχία σας. Λειτουργούν γρήγορα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν βραχυπρόθεσμα και αν χρειαστεί στη συνέχεια ο ψυχίατρος να προσθέσει ένα αντικαταθλιπτικό.

Πώς αντιμετωπίζει η ψυχοθεραπεία τις αγχώδεις διαταραχές;

Η ψυχοθεραπεία, ή η συμβουλευτική, σας βοηθά να αντιμετωπίσετε τη συναισθηματική σας απόκριση στην ασθένεια. Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) είναι ο πιο κοινός τύπος ψυχοθεραπείας που χρησιμοποιείται για τις αγχώδεις διαταραχές. Η CBT για το άγχος, σάς διδάσκει να αναγνωρίζετε μοτίβα σκέψης και συμπεριφορές που οδηγούν σε ενοχλητικά συναισθήματα.

Ορισμένες συμβουλές για τη διαχείριση των συμπτωμάτων είναι η μείωση των τροφίμων και των ποτών που περιέχουν καφεΐνη, η διακοπή του αλκοόλ και των ναρκωτικών, η άσκηση και η σωστή διατροφή, ο σωστός ύπνος, το γράψιμο ενός ημερολογίου, ο διαλογισμός, η μάζωξη με φίλους και η επιμονή στο σχέδιο θεραπείας σας.

Είναι δύσκολο και απογοητευτικό να ζείτε με μια αγχώδη διαταραχή. Με την κατάλληλη φροντίδα και θεραπεία, μπορείτε να μάθετε πώς να διαχειρίζεστε τα συμπτώματά σας και να ευδοκιμείτε. 

Από τη Δρ Μάρθα Φράγκου

MD, MSc, PhD - Psychiatrist, Limαssol.

Εθ. Αντιστάσεως 9, Λεμεσός 3022,  Tηλ.:25311131

Email: info@psixiatros.com

Website: https://www.psixiatros.com

Instagram: @drfragkoumartha

Facebook: Dr Fragkou Martha